
Praktische Tips
Zuid-Afrika is het meest westerse land van het continent, maar ligt wel aan de andere kant van de evenaar. Het is daarom minder westers dan het soms op het eerste gezicht lijkt of voelt. Om te beginnen zijn de seizoenen precies gespiegeld en daar moet je bij de kleding die je meeneemt wel rekening mee houden. Daarom toch wat praktische tips, zoals een paklijst, do's en don'ts, een woordenboek en informatie over betalen.
Paklijst
Omdat we vliegen en niet alles voor twee weken mee mag en kan in de cabine en je daar bovendien weer andere zaken nodig hebt dan tijdens de reis, maken we onderscheid in handbagage en ruimbagage. In de eerste lijst staan vooral zaken die handig of nuttig kunnen zijn tijdens de vlucht en in de tweede de spullen die je voor de rest van de reis niet moet vergeten. Wat je wél moet vergeten zijn waardevolle spullen, zoals sierraden. Niet overal is een kluisje en het op straat dragen kan een risico zijn.
Handbagage
Bij Qatar Airways mag je één stuk handbagage meenemen met maximale afmetingen van 50 cm x 37 cm x 25 cm en een totaal gewicht van 7 kg. Persoonlijke spullen zoals handtassen, wandelstokken, camera's en duty free artikelen gekocht op de dag van de vlucht worden niet meegeteld bij de toegestane handbagage. Belangrijk om rekening mee te houden is dat niet alles mee mag in de handbagage of dat er voorwaarden gelden. Zo mogen er geen scherpe voorwerpen mee, dus denk eraan dat je bijvoorbeeld een nagelvijltje in de ruimbagage stopt. Vloeistoffen mogen alleen in een verpakking van maximaal 100 ml. mee. En let op: dat geldt ook voor tandpasta! De meeste tubes bevatten 75 ml., maar er zijn er ook die 125 ml. inhoud hebben. De complete lijst met regels en voorwaarden voor handbagage is hier te vinden.
Onderstaand een lijstje van zaken waarvan we je aanraden in je handbagage mee te nemen. Op de pagina "Tijdens de vlucht" vind je adviezen die sommige items wellicht kunnen verklaren.
-
tandpasta en tandenborstel
-
handcreme / bodylotion
-
ontsmettingsmiddel of -doekjes
-
toilethanddoekje (in een plastic zakje, zodat niet je hele tas nat wordt als die vochtig is)
-
snacks / koeken
-
slaapmasker
-
reiskussen
-
oordopjes
-
warme sokken
-
leesvoer (en -bril als je die nodig hebt)
-
pijnstillers, diarree-middelen en medicijnen voor meerdere dagen en
en lijst met gebruikte medicijnen (voor het geval de ruimbagage zoek
raakt) -
pleisters
-
kopie van je paspoort (bij voorkeur een kleurenkopie en deze ook
tijdens de rest van de reis in je tas bij je houden) -
brilrecept (als je slecht zonder je bril kunt)
-
pen(nen)
-
envelop (A5) om bijvoorbeeld bonnetjes van restaurants in te
bewaren
​
Ruim-/reisbagage
De ruimbagage mag maximaal 30 kilo wegen. Het weer in Kaapstad is
sowieso tamelijk onvoorspelbaar, want ook hartje zomer kan het fris zijn
vanwege de harde wind die er kan waaien (de zogenaamde Cape Doctor),
maar oktober - de lente - staat algemeen bekend als wisselvallig. Normale temperatuur in deze tijd is rond de 20 graden, maar neem voldoende laagjes en een dunne katoenen sjaal mee voor het geval het kouder is. Naast kleding, raden wij aan het volgende mee te nemen, waarbij opgemerkt wordt dat Zuid-Afrika wel zo westers is dat vrijwel alles goed te koop is. Dus vergeet je iets, dan is dat over het algemeen geen ramp.
-
goede verrekijker
-
een of enkele wereldstekkers of verloopstekkers naar Zuid-Afrikaanse stopcontacten (type D en/of M). Tip: combineer met een verlengsnoer zodat je in 1x meerdere stopcontacten hebt.
-
stevig schoeisel (in de buurt van bijvoorbeeld olifanten is het niet handig om op teenslippers te lopen)
-
paraplu en opvouwbare (wegwerp) regenponcho
-
voldoende geheugenkaarten voor de camera of een kaartlezer waarmee je tussentijds de geheugenkaart leeg kunt maken
-
eventueel een zoomlens voor de fotocamera
-
een dikke / warme trui of jas: in de jeep op safari kan het 's morgens vroeg of 's avonds best koud zijn
-
hersluitbare ("ziploc") zakjes (niet te klein): fijn om zaken georganiseerd op te bergen of vochtige spullen mee te nemen
-
papierklemmen (om over de kop van je scheermes te doen of andere nuttige toepassingen)

Do's & don'ts
Zeg je 'vakantie in Zuid-Afrika', dan zeggen er geheid ook mensen 'jeetje, zou je dat nou wel doen?' En dan hebben ze het niet over de prachtige natuur, de dieren, het heerlijke weer, het fantastische eten en dito wijnen en de vriendelijke Zuid-Afrikanen. Hoogstwaarschijnlijk doelen ze dan op de mogelijkheid van criminaliteit tijdens je vakantie of de onrustige situatie rond blanken en niet-blanken. Hoewel het niet correct zou zijn dit te ontkennen, hebben wij ons nog nooit echt onveilig gevoeld. Wel eens een beetje "unheimisch", maar niet meer dan op een stille avond op station Almere-Centrum. Maar het is wel goed om met sommige dingen rekening te houden. Eigenlijk gelden de meeste do's en don'ts voor de onbewoonde gebieden, zoals op safari.
-
Bijna overal in winkels kan je met credit card of zelfs met een bankpas betalen, dus er is geen reden om veel contant geld bij je te hebben. Maar houd wel zoveel mogelijk je paspoort, zorgverzekeringdetails, etc. bij je.
-
Rij in de steden met ramen en deuren van de auto dicht en laat vanzelfsprekend niets van waarde in het zicht in de auto als je deze ergens parkeert.
-
In Zuid-Afrika gaat voor niets de zon op, dus je wordt geacht voor iedere dienst iets te geven. Zoals het passen op je auto, het dragen van je koffers, het gidsen en/of chaufferen, voltanken van je auto, enz. Van niet iedere dienst is vooraf duidelijk dat die verleend wordt overigens. De fooien zijn geen schokkende bedragen; klik hier voor richtlijnen.
-
De aanduiding "neger" is niet netjes, maar - anders dan bij ons - heeft de kwalificatie "zwarte" niet zondermeer een negatieve lading. Afrikaners zijn de blanken; zwarten en kleurlingen duiden zichzelf aan met de bevolkingsgroep of stam waartoe zij horen, zoals Xhosa of Zulu.
-
Ben en zit stil tijdens een safari. Je verstoort het wild dan het minst. Niet alleen leuker, maar ook veiliger: onhoud dat je niet in Beekse Bergen bent. Het wild is echt wild en ook niet een beetje tam, dus zeer onvoorspelbaar. Als je je preventief insmeert met een goede insectenwerende lotion, hoef je niet om je heen te meppen als er muggen of vliegen zijn. En ga vooraf naar het toilet, zodat je niet zit te wiebelen in je stoel. Er zijn geen toiletten in de bush en uitstappen is niet aan de orde. Stil = ook niet fluisteren als een dier dichtbij is.
-
Een beetje in het verlengde van het vorige: evenmin met je camera in de weer zijn (met de nodige bliebjes gepaard gaand editten en verwijderen van foto's). Foto's zijn natuurlijk verstilde herinneringen, maar probeer vooral te kijken met je eigen ogen in plaats van door de zoeker of naar het schermpje van je camera. De mooiste plaatjes zijn te koop; jouw beleving niet.
-
Probeer ook voor andere zintuigen zoveel mogelijk op te gaan in de omgeving, dus geen sterk ruikende parfum en geen fel gekleurde kleding.
-
Rij je met je eigen (huur)auto door een wildpark, houdt de ramen dan gesloten en geef de dieren de ruimte. Nader dieren niet te snel, maar zorg wel dat je snel weg kunt.
-
Ook buiten een wildpark komt wild voor. Zo zie je langs de (snel)weg rustplaatsen met wat tafels en stoeltjes, maar je zult daar zelden mensen zien. Dat is niet voor niets. Niet weinig worden deze bevolkt door bavianen op zoek naar iets eetbaars. Ook op de vangrails kan je groepen bavianen aantreffen. Hoewel fascinerend, wordt je ten strengste geadviseerd je ramen en deuren goed dicht te houden, want deze dieren zijn slim en gevaarlijk.
Woordenboek
De op Nederlands (of eigenlijk Zeeuws) lijkende taal die gesproken wordt door voornamelijk de blanken en kleurlingen, is het Afrikaans. Dus niet het Zuid-Afrikaans. Noem het tegen de lokale bevolking geen baby-Nederlands, want zij beschouwen het als een eigen taal en niet als een soort tweederangs taal of als een dialect. Desalniettemin is voor ons Nederlanders de taal niet alleen erg herkenbaar (na een paar dagen versta je het moeiteloos), maar stiekem ook wel vermakelijk. Dat komt vooral omdat het Afrikaans - net als het Vlaams - minder anglismen kent (maar wel verbasteringen, zoals "pienk" voor "roze", of letterlijke vertalingen, zoals "afdelingswinkel" - naar het Engelse "department store" - voor "warenhuis") en woorden vaak letterlijk uitdrukken wat ze betekenen. Dat heeft tot gevolg dat er ook een heel aantal nep-Afrikaanse woorden circuleren, zoals holrol (toiletpapier), amperbroekie (tangaslip) of schaduwbril (zonnebril). Die laatste is eenvoudig te ontmaskeren als onzin, omdat "sch" in het Afrikaans de "sk" wordt. Andere algemene regels zijn onder andere:

-
de "g" tussen twee klinkers vervalt vaak: bijvoorbeeld "reël" in plaats van "regel" en "voël" in plaats van "vogel"
-
de "n" op het eind van een woord vervalt vaak, zo wordt "woorden" "woorde" en in combinatie met de vorige regel wordt "ogen" "oë" en "eigen" "eie"
-
"ch" wordt een "g": "rechts" wordt "regs" en "achter" wordt "agter"
-
"ij" is "y": "wyn", "battery" (maar let op: soms vervalt gewoon de "j", zoals "heerlik")
-
"z" wordt "s": "sonder", "saag"
-
verkleining door "tje" wordt "tjie": "partytjie", "paadjie"
-
werkwoorden kennen maar één vervoeging, meestal de stam (ik-vorm)
​
Maar let op: je kunt niet zomaar letters of delen van woorden vervangen voor een vertaling, niet van het Nederlands naar het Afrikaans en ook niet andersom. Woorden hebben soms echt een andere betekenis. Zo is "aardig" in het Afrikaans een negatieve gemoedstoestand, als in zich niet lekker voelend, onaangenaam of irritant. En "angstig" betekent "heel graag". Klik hier voor een betrouwbare en uitgebreide woordenlijst Afrikaans-Nederlands.
Betalen
In Zuid-Afrika wordt betaald met de rand (ZAR). De rand is onderverdeeld in 100 cent en wordt uitgegeven in munten van 1, 2, 5, 10, 20 en 50 cent en 1, 2 en 5 rand en biljetten van 10, 20, 50, 100 en 200 rand. Omdat invoer van randen zeer beperkt toegestaan is, kan je de valuta het beste daar kopen. Dat doe je het handigst door gewoon met je Maestro-pinpas te pinnen bij een pinautomaat. Deze zijn voldoende aanwezig. Wees daarbij wel beducht voor mensen die je willen "helpen" bij het doen van een opname of pinautomaten die tijdens het proces vastlopen. Als je de keuze hebt, kies dan voor een pinautomaat met bewaking of ga met z'n tweeën. Let op: zorg dat je vooraf je pinpas (tijdelijk) met behulp van internetbankieren op wereldwijd gebruik hebt gezet. Dat staat namelijk standaard uit. Contant geld pinnen met je creditcard is af te raden, want dat is heel duur: 3-4% kosten plus een koersopslag van één of enkele procenten is niet ongewoon. Pin niet teveel contant geld, maar zorg wel dat je altijd contanten bij je hebt voor fooien en kleine aankopen. In winkels, restaurants, hotels, enzovoorts, is een creditcard het meest geëigende betaalmiddel.